تغییرات آب و هوایی یکی از مهمترین بحرانهایی است که انسان امروزی با آن دست و پنجه نرم میکند و این در حالی است که استفاده از حمل و نقل پاک، می تواند نقش مهمی در حل آن ایفا کند. حدود دو دهه قبل چرخه انرژی از کنترل خارج شد و در همین راستا، برنامهریزان در اغلب شهرهای جهان برای فراهم کردن منابع توسعه حمل و نقل پاک به گفتگو پرداختند. چند سال بعد و در پی توافقات بینالمللی متعدد قرار شد از منابع تجدیدپذیر برای تأمین انرژی مورد نیاز وسایل حمل و نقل استفاده شود که این امر به کاهش کربن به میزان 1.2 درصد در سال ۲۰۱۹ منجر شد. این روزها در بسیاری از شهرهای جهان، اقدامات مربوط به کاهش دی اکسید کربن با موفقیتهای زیادی مواجه شده است، با این حال کربن منتشر شده از وسایل حمل و نقل موتوری به عنوان دومین منبع آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی، همچنان در وضعیتی بسیار مشکلساز به سر میبرد. چنانچه مدیران در شهرهای مختلف جهان اقداماتی کارآمد برای کاهش انتشار گازهای آلاینده از وسایل حمل و نقل به کار گیرند، آنگاه میتوانند افزایش 1.5 درجه سلسیوس گرمای کره زمین را به طور قابل توجهی کاهش دهند. بدیهی است که رفتار انسانی نقش مهمی در حل تمام بحرانهای امروزی ایفا میکند و میتواند بیشترین تأثیر را در ترویج زندگی پایدار بر جای بگذارد و رویکردهایی نظیر گرایش به استفاده از دوچرخهها و اسکوترهای اشتراکی در این خصوص می تواند مؤثر واقع شود.

تا قبل از شیوع بیماری کووید-۱۹ رغبت بسیاری از مردم به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی افزایش یافته و همین امر، در کاهش آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی مؤثر واقع شده بود. اما ظهور ویروس کرونا باعث شد مردم از وسایل نقلیه عمومی هراس داشته باشند که البته این رویداد، آنها را به استفاده بیشتر از دوچرخهها و پیادهروی سوق داد و به طور باور نکردنی، کاهش سطح دی اکسید کربن هوا را در پی داشت بنابراین، در دوران کرونا ثابت شد که رفتار انسانی به بهترین نحو ممکن میتواند به حل بحرانهایی منجر شود که بشر امروز با آن دست و پنجه نرم میکند. در واقع، شیوع بیماری کووید-۱۹فرصتی است برای به حداقل رساندن انتشار گازهای آلاینده در هوا و کاهش تبعات آن بر زندگی انسانها که البته با تغییر نگرش مردم و مقامات در مورد تردد پاک تا حد زیادی حل شدنی است.


هماینک بسیاری از مدیران شهرهای مختلف جهان به سمت استفاده از وسایل حمل و نقل الکتریکی روی آوردهاند تا از این طریق، میزان انتشار گاز دی اکسید کربن را در هوا به حداقل برسانند.


از سوی دیگر، میل انسان به دوچرخهسواری و پیادهروی در پی شیوع بیماری کووید -۱۹ به طور قابل توجهی افزایش یافته و تصور میشود که این نوع تردد به روندی دائمی در زندگی انسان تبدیل شود.اکنون مهمترین بحث در تغییرات آب و هوایی و افزایش توان طبیعی شهر تهران تقویت حمل و نقل پاک است و گفتمان مقابله با تغییرات آب و هوایی را باید به میان مردم برد و آن را عمومیسازی کرد. طرحها و ایدههای نو و تازهای از جمله استارتاپ های حوزه حمل و نقل که در تهران مطرح شدند، میتوانند منجر به بهتر شدن وضعیت تهران شوند. مهمترین پیوند تغییرات آب و هوایی و شرایط محیطزیستی تهران را میتوان در موضوع آلودگی هوا مشاهده کرد. توان تهویه طبیعی شهر تهران طی سالهای اخیر کاهش یافته است و در بررسی تغییرات آب و هوایی در تهران عقب هستیم اما به گزارش سازمان هواشناسی درباره تغییرات آب و هوایی میانگین بارش سالانه در افق ۸۳ سال آینده کاهش یافته است و بیشترین کاهش بارش در منطقه مرکزی ایران در فصول بهار و پاییز به ترتیب با ۴.۵ درصد و ۶.۷درصد رخ خواهد داد. علاوه بر مشکل کمآبی، تغییرات اقلیمی فراوانی رخداد توفانهای گرد و خاک را افزایش میدهد و باعث آلودگی هوا در شهرهای مجاور مناطق کویری چون تهران میشود. مطالعات انجام شده نشان میدهد بحث سازگاری با تغییرات آب و هوایی را بهویژه در فصل آلودگی هوا باید جدی گرفته شود و از این منظر«رورو» میتواند رویداد قابل اتکایی برای متوجه کردن افکارعمومی در این زمینه باشد. آخرین گزارش کشوری درباره انتشار گازهای گلخانهای مربوط به سال ۲۰۱۰ است که ۸۸درصد انتشار گازهای گلخانهای مربوط به بخش انرژی است که از این ۸۸ درصد، ۱۹ درصد مربوط به حمل و نقل و مصرف سوخت است. پس باید به عنوان یک کشور نفتی توجه ویژهای به کاهش شدت انرژی در این زمینه داشته باشیم و توان طبیعی جنگلهای کشور برای ترسیب کربن حدود ۴۰۰۰ واحد در سال و بسیار پایین است این در حالیست که جنگلکاری در سطح جهانی بهصورت بسیار گسترده دنبال و پیگیری میشود. براساس برنامه راهبردی ملی تا پایان برنامه ششم باید ۱۰درصد کاهش شدت انرژی در حوزه حمل و نقل درون شهری داشته باشیم و این موضوع مستلزم جدی گرفتن حمل و نقل پاک است. مهمترین بحث در تغییرات آب و هوایی و افزایش توان طبیعی شهر تهران تقویت حمل و نقل پاک است اما انجام برخی از طرحها ممکن است در کوتاهمدت ممکن نباشد اما گفتمان مقابله با تغییرات آب و هوایی را باید به میان مردم برد و آن را عمومیسازی کرد. در این چارچوب میتوان از رویدادها و برنامههای مختلف بهرهبرداری کرد. کمپین سهشنبههای بدون خودرو و استفاده اشتراکی و عمومی از دوچرخهها و اسکوترها دو نمونه عمومیسازی ایدههای مقابله با تغییرات اقلیمی در میان مردم هستند. امیدواریم استارتاپ رورو به عنوان یک برنامه شهرمحور بتواند با حضور همه ذینفعان، مسیر روشنی را برای ایدهپردازی و تفکر گروهی، تعامل و ایجاد اقدامهای مشترک فراهم کند و فرصتی برای شهروندان برای خلق ایدههای محلی با هدف رفع چالشهای محیطزیست فراهم کند تا بتوان با تغییر در نگرش و ترسیم نگاهی نو به شهرها، شهری تابآورتر و زیستپذیرتر برای نسل آینده داشته باشیم.